Mesudiye'nin Kronolojik Tarihi

Ocak 21, 2017 0 Yorum Kategori : , ,

 Mesudiye yöresi tarihi ve kültürel özellikleri konusunda yazılacak her kitapta mutlaka eksiklikler bulunacaktır. Çünkü yörenin tarihi ve kültürel yapısı bir kitabın hacmine sığamayacak kadar yoğun olaylarla ve beşeri ilişkilerle doludur. Bu çalışmada  Mesudiye'nin  kronolojik tarihi gösterilmiş, bu olaylarla ilgili belgelere de yer verilmiştir. Tarih, Olaylar ve Belgeler-Kaynaklar ………………………….                                                   
TARİH
                    OLAY
BELGE/KAYNAK

M.Ö. 3000
Bulunan kalıntılar, Mesudiye yöresinde yerleşim olduğunu göstermektedir.
Prof. Dr.  Mehmet Özsait’in yüzey araştırmaları
M.Ö.7.yüzyıl
Miletlilerin Karadeniz kıyılarında koloniler kurması


M.Ö.6.yüzyıl
Miletlilerin Sinop, Samsun, Ünye, Kotyora, Meletios, Giresun, Tirebolu ve Trabzon yerleşkelerini kurmaları 


M.Ö. 350
Helenistik dönemin başlangıcı ve antik Karadeniz ve Anadolu kavimlerinin asimile olarak Helenleşmeleri.

M.Ö. 181
Pontus Kralı Farnak’ın Kotyora’yı boşaltarak Giresun’a (Farnakia) taşıması. 


M.S. 450
Mesudiye ve çevresinin Bizans hâkimiyetine geçmesi, bu yörede bulunan sikkelerden anlaşılmaktadır.

1071-1175
Danişmendliler ‘in Mesudiye yöresine hâkim olmaları.


1243-1280
Anadolu Seçuklu Devleti’nin dağılmasından sonra Mesudiye yöresindeki Türkmenlerin bir bey etrafında kümelenerek kendi adlarıyla anılan Mesudiye’deki tepelere yerleşmeleri.

1280-1290
Mesudiye’de Hacı Emiroğulları Beyliği’nin kurulması. 

1313
Hacı Emir Bey’in babası Bayram Bey’in sahildeki bir pazar yerine baskın yapması.

1357      
Hacı Emiroğlu İbrahim Bey in Maçka’ya kadar gazaya gitmesi.

1386
Hacı Emiroğlu Süleyman Bey’in Tacettinoğulları’- nı mağlup edip İskefsir’i Hacı Emiroğulları’na bağlanması.



1396
Hacı Emiroğlu Süleyman Bey’in günümüzde Ordu yakınlarında karargah kurması. Bu tarihten sonra Hacı Emiroğulları’nın kışlağı olarak kullanılan “Nefs-i Alevi” yerleşkesi “Ordu” adıyla anılmaya başlamıştır
BAŞ Mithat, Ordu Yöresi Tarihi, Ordu Belediyesi Yayınları, Ordu 2012, s.234-235


1397
Hacı Emiroğlu Süleyman Bey’in Giresun’u fethetmesi
EMECEN Feridun M.,”Giresun Tarihinin Bazı Meseleleri” Giresun TarihiSempozyumu,  İstanbul 1997,s.22.
1398
Hacı Emiroğulları’nın Osmanlı Devleti’ne bağlanmaları

1402
 Ankara Savaşı sonrası Hacı Emiroğulları’nın tekrar bağımsız kalmaları.




1411
Hacıemiroğulları Beyi Süleyman Bey'in kızı Esleme Hatun’un kendi ismiyle Hicri 814 yılının Receb ayı başlarında (Miladi 1411 yılının Ekim ayı başı) Esleme Hatun Vakfı’nı kurması. Bu arşiv belgeleri gerek Hacıemiroğulları Beyliği gerekse Mesudiye ve çevresi ile alâkalı ulaşabildiğimiz en eski kayıtlardır
ERDOĞDU Erdo-ğan/CELEP Yaşar/
BAYRAM
Sebahattin, Cimi Tekke Tarihi, İst. 2011, s. 46-47
1413
Çelebi Sultan Mehmet zamanında bağlanması



1427
Bölgede ilk tahririn yapılması. (Hızır Paşa Defteri-Henüz  ulaşılamadı) Yeni oluşan idari birimde Vilayet-i Canik –i Bayramlu’ya (Ordu) bağlı Milas Nahiyesi’nin idari birim olarak kurulması.

1455
Vilayet-i Bayramlu’ya bağlı Milas Nahiyesi
BOA Tapu Tahrir Defteri, Nu: 13
1485
Vilayet-i Bayramlu’ya bağlı Milas Nahiyesi
BOA Tapu Tahrir Defteri, Nu: 37
1520
Canik-i Bayrumlu’ya bağlı Milas Nahiyesi
BOA Tapu Tahrir Defteri, Nu: 387
1547
İskefsir Kazası’na bağlı Milas Nahiyesi
BOA Tapu Tahrir Defteri, Nu: 255



1613



Bayramlu Kazası’na bağlı Milas Nahiyesi
KKA Tapu Tahrir Defteri, Nu: 169  (Kuyud-ı Kadime Arşivi)Aynı defte- rin bir nüshası da BOA TD Nu: 716 






1642





Karahisar -ı Şarki Livası’na bağlı Milas Kazası
BOA, Maliyeden Müdevver Defterler, Nu:299, Orta Karadeniz Tarihinin Kaynakları VII, Karahisar-ı Şarki Sancağı Mufassal Avârız Defteri (1642–43 Tarihli), TTK, Ankara, 2008


5 Şubat 1667
Karahisar Sancağı’nın Milas kıtasında timara mutasarrıf bulunan Mehmed'in vefatı hasebiyle yerine Hasan nam kimsenin tayini hakkında Dizdar-ı Kale-i Milas Osman imzalı arz. (Dizdar-ı Kale-i Milas: Kale bekçisi, kale kumandanı gibi bir unvandır. Halen Mesudiye Kale Köyünde Dizdaroğulları isimli bir sülale mevcuttur.)

BOA, Fon Kodu: İE. AS. Dosya No:16
Gömlek No:1604




17 Ağustos 1727
Tebriz caniblerinde olan tevaif-i askeriyenin tayinatları için iktiza eden zehairin şimdiden mahsul-i ceddidden mübayaa olunmasına ve mevcud-ı anbar ettirilmesine dair emr-i ali, Erzurum'da Karahisar Sancağı'nda Milas Kazası'ndan mahsul-i cedidden mübayaası hakkında zirinde muharrer diğer emr-i ali. (Milas Kazasından asker tayinatı için zahire satın alınması yörede tahıl üretiminin anılan yılda iyi durumda olduğunu göstermektedir)


BOA Fon Kodu: AE. SAMD. III
Dosya No:16
Gömlek No:1481

4 Kasım 1736
Milas'a tabi Bevadi Karyesi’nde Ahi Pehlivan Camii Vakfı tevliyeti evlada meşrut olmakla hariçten müdahalenin men'i. (Bevadi=Yavadı olmalı çünkü Vakfın merkezi burada bulunmaktadır)
BOA, Fon Kodu: C.EV Dosya No:375
Gömlek No:19019




2 Ocak 1746
Serid Keçi ve Türkmen Voyvodası Veli Ağa'nın Milas'ın Sarıca Çiftlik köyünde yaptığı camiye hatib tayini. (Hatt-ı Hümayun'lu) (Voyvoda: Osmanlı dönemi balkanlarda Hıristiyan yöneticilere bu unvan verilirken 17. Yüzyılda Anadolu’da reis, subaşı, ağa gibi manalara da gelmektedir. Başkan ya da lider anlamında da kullanılmaktadır.Türkmen Beyi gibi de anlayabiliriz.)


BOA, Fon Kodu: C..EV.Dosya No:440 Gömlek No: 22275


25 Mart 1762
Şark-i Karahisar sancağının Milas kazasında zuhur eden bakır madeninin bir senede ne kadar hâsılat vereceğinin ve cevherine az zamanda inkıta gelip gelmeyeceğinin tetkikiyle neticesinin bildirilmesi için maden mahalline mütefennin birkaç maden ustası izamı hakkında Gümüşhane Emaneti ilhakiyle Trabzon Valisi Vezir Abdullah Paşa’ya hüküm


BOA, Fon Kodu: C..DRB
Dosya No: 59
Gömlek: 2909

1830-1843
Yılları arasında Milas Kazası’nın maden yönüyle Gümüşhane Maden-i Hümâyûnu ‘na bağlanması
BOA Kamil Kepeci Tasnifi, Nu: 6388

9 Ağustos 1848
Milas Kazası’nın Gümüşhane'den ayrılarak Karahisar-ı Şarki'ye bağlanması hususunda gereken muamelenin yapılmasına dair Maliye Nezareti'ne yazı.
BOA, Fon Kodu: A.MKT
Dosya No: 143
Gömlek: 55
21 Kasım 1848
Karahisar Sancağı'na bağlanan Milas kazası ahalisinin kendilerinden haraç vergi talep edildiğinden tekrar Gümüşhane'ye bağlanma talepleri.
BOA, Fon Kodu: A.MKT.MHM
Dosya No: 8
Gömlek: 1
1858
Milas’a “Kaim-makam” atanması ve günümüzdeki anlamda kaza merkezi olması.

1862
Mesudiye’nin şimdiki yerinin haftalık “Pazaryeri” olarak kullanılmaya başlaması


21 Temmuz 1866
Karahisar-ı Şarki Sancağı'na bağlı Milas Kazası'nda her sene olduğu gibi bu sene de ruz-ı hızırda açılan ve sükûnetle son bulan Çermik Panayırı keyfiyetinin gazetede yayınlanması
BOA, Fon Kodu: A.MKT. MHM
Dosya No: 360
Gömlek: 63
1866-1867
Milas ve İskefsir kazaları Karahisar -ı Şarki Livası’na bağlıdır. Orası da Erzurum Eyaleti’ne bağlıdır.

1868
Milas Kazası ve bu kazaya bağlı İskefsir Nahiyesi’nin Karahisar-ı Şarki Sancağı’na bağlanması. Bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır.

1870
Milas Kazası merkezinin Parçı Köyü’nden (Üyol Beldesi) Milas Kazası’nın bugünkü merkezi olan Pazaryeri’ne (Bugünkü Mesudiye) taşınması.
BOA İrade Dahiliye, Nu: 60297
1867-1876
Milas Kazası Karahisar -ı Şarki Sancağı’na, bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır

20 Kasım 1876 
Milas Kazası’nın ismi Hamidiye Kazası olarak değiştirildi.Bu kaza ve kendisine bağlı İskefsir nahiyesi Karahisar –ı Şarki Sancağı’na bağlandı
BOA İrade Dahiliye, Nu: 60297
1876
Hamidiye Kazası merkezinde halk tarafından hükümet konağının inşa edilmesi
BOA İrade Dahiliye, Nu: 60297
2 Kasım 1876
Sivas Valisi Ahmed İzzzet Bey’in Hamidiye Kazası’na bir okul yaptırması
BOA İrade Dahiliye, Nu: 60297


1884


Ordu-Sivas Karayolunun açılması
BAŞ Mithat, İlkçağdan Günümüze Ordu Tarihi, Yason Yayınları, Ankara 2015, s. 340
1877
Hamidiye Kazası’nda ilk belediye teşkilatının kurulması

1906
İskefsir Nahiyesi’nin Hamidiye Kazası’ndan ayrılarak müstakil kaza olması
ATASOY Ali Rıza, Reşadiye Halk Kitabı, İst.1950


1908

Serdaroğlu Mustafa Bey’in mebus üyesi olması. Bugünkü hükümet binasının Sami Bey’in öncülüğünde yaptırılması.



10 Şubat 1910 
Hamidiye Kazası’nın adının Mesudiye Kazası olarak değiştirilmesi ve Karahisar -ı Şarki Sancağı’na bağlanması. Bu sancak da Sivas Vilayeti’ne bağlıdır.
BOA Dâhiliye Muhaberat-ı Umumiye İdâresi, Nu:63/76.


19 Kasım 1912
Mesudiye ahalisinin Mustafa Efendi başkanlığında bir komisyon kurarak harp yaralarını sarmak için topladıkları beş yüz lirayı Ziraat Bankası Şubesine yatırmaları.

BOA, BEO,
Nu:4115–308562

1912
Kışla Mahallesinde Rumlar tarafından kilisenin yaptırılması. İbadete açılmadan yöredeki Hıristiyanlar mübadele ile Mesudiye’den ayrılmışlardır.


1 Temmuz 1913

Mesudiye’de adliye teşkilatının kurulması.
Tanin, 18 Haziran 329/ 1 Temmuz 1913, No: 1648


16 Aralık 1913
Mesudiye kazası ahalisinin umumiyetle fakir olmaları dolasıyla askerlikle ilişiği olanların seyahatleri esnasında alınmakta olan kefalet se-netleri harcından muaf tutulmalarını istemeleri.
BOA, Fon Kodu: DH. EUM. EMN
Dosya No: 41
Gömlek:7

17 Temmuz 1919
Serdarzade Mehmet Mustafa Efendi, herhangi bir davet almadan, Mesudiyelilerin isteği ile Mesudiye mümessili olarak seçilip Erzurum kongresine katılmıştır.
KIRZIOĞLU, M. Fahrettin, Erzurum Kongresi, Ankara 1993

1925

Mesudiye’ye ilk motorlu aracı (kamyon) Sami Bey’in getirmesi
BAŞ Mithat, Mesudiye, Özlem Kardeşler Matbaası, İstanbul 1982, s. 47
20 Mayıs 1933
Mesudiye’nin Karahisar -ı Şarki Vilayeti’nden ayrılarak Ordu Vilayeti’ne bağlanması
20 Mayıs 1933 gün ve 2197 sayılı yasa
27 Aralık 1939
Mesudiye’de büyük bir depremin meydana gelmesiyle can kayıplarına sebep olması.

1954
Mesudiye’nin kendi imkânlarıyla elektrik enerjisinden yararlanmaya başlaması

1973
 Mesudiye’nin Enter Konnekte sisteme bağlanarak ilçeye enerji nakil hattının yapılması

1974
Mesudiye köylerinin elektrik enerjisinden faydalanmaya başlamaları

17.02.1995
Keyfalan Yaylasının turizm merkezi olarak ilan edilmesi
Resmi Gazete,
Sayı:22205
11.01.1999
Topçam ve Yeşilce yaylalarının turizm bölgesi ilan edilmesi.
Resmi Gazete
Sayı: 23227




Benzer Yazılar

0 yorum